ภาพที่ ๑๗ พระบรมโพธิสัตว์ ทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา

         หลังจากพระพุทธองค์ เสด็จออกบรรพชาแล้ว ก็ทรงศึกษาค้นคว้าหาทางตรัสรู้ พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ โดยวิธีการต่าง ๆ อยู่ถึง ๖ พรรษา ทางหนึ่งที่ทรงสนพระทัย บำเพ็ญเป็นพิเศษยิ่งนักก็คือ "การบำเพ็ญทุกรกิริยา"
        พระองค์ทรงทรมาน พระกายให้ลำบาก เริ่มตั้งแต่ทรงกด พระทนต์ด้วยพระทนต์ กดพระตาละด้วยพระชิวหา ผ่อนลมหายใจเข้าออกทีละน้อย เสวยพระกะยาหาร แต่น้อยจนถึงไม่เสวยเลย จนพระกายได้รับความลำบากอย่างยิ่ง (ดังภาพ) ยากที่นักพรตใด ๆ จะกระทำได้ นับเป็นความเพียรอย่างอุกฤษฎ์ โดยมีพระปัญจวัคคีย์ ทั้งห้าเป็นผู้อุปัฏฐาก และเป็นพยาน แต่ก็หาสำเร็จ พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณได้ไม่ เพราะทุกรกิริยา ไม่ใช่ทางแห่งความตรัสรู้

 

องค์บรรยายภาพ : พระมหาบุญธรรม วัดสว่างอารมณ์ สุโขทัย